Gortyn, tọa lạc tại thung lũng Messara ở miền nam đảo Crete, là một trong những thành phố cổ đại quan trọng nhất của hòn đảo này. Nơi đây đã có người sinh sống từ khoảng năm 7000 TCN và phát triển rực rỡ qua các thời kỳ Minoan, Hy Lạp hóa (Hellenistic), và La Mã, cuối cùng trở thành thủ phủ của tỉnh Creta et Cyrenaica dưới thời La Mã. Vị thế nổi bật của Gortyn bắt nguồn từ vị trí chiến lược, đất đai màu mỡ và sự liên minh với các thế lực ngoại bang hùng mạnh, bao gồm cả triều đại Ptolemaic và sau này là Đế quốc La Mã.
Địa điểm này đặc biệt nổi tiếng nhờ Bộ luật Gortyn, một bản khắc dài theo kiểu chữ "boustrophedon" (viết ngược chiều từng dòng như đường cày) trên một bức tường gần nhà hát Roman Odeon. Được viết bằng phương ngữ Dorian và có niên đại vào thế kỷ thứ 5 TCN, bộ luật này là ví dụ đầy đủ và cổ xưa nhất còn tồn tại của luật pháp Hy Lạp, đề cập đến các vấn đề như quyền sở hữu tài sản, thừa kế, hôn nhân và chế độ nô lệ.
Trong thời kỳ La Mã, Gortyn phát triển mạnh mẽ với nhiều công trình lớn như Dinh thự Praetorium (nơi làm việc của thống đốc La Mã), các nhà tắm, đấu trường, và đền thờ các vị thần như Apollo và các thần Ai Cập. Một nhà thờ lớn thời kỳ Kitô giáo đầu tiên, được xây dựng để tôn vinh Thánh Titus – giám mục đầu tiên của Crete – cũng vẫn còn tồn tại tại đây, phản ánh tầm quan trọng tiếp tục của thành phố vào cuối thời cổ đại.
Về mặt thần thoại, Gortyn gắn liền với câu chuyện của Europa và thần Zeus, người đã biến thành một con bò để đưa Europa đến Crete và sinh ra Minos, Rhadamanthys và Sarpedon dưới một cây dâu tằm thiêng liêng – mà theo truyền thuyết, vẫn còn tồn tại ở địa điểm này. Các đồng xu và tác phẩm điêu khắc tìm thấy tại đây thể hiện hình ảnh Europa, cho thấy tầm ảnh hưởng văn hóa sâu sắc của bà.
Các cuộc khai quật bắt đầu từ cuối thế kỷ 19 và vẫn đang tiếp tục, không ngừng đem lại những hiểu biết mới về lịch sử phong phú và đa dạng của Gortyn. Dù đã bị phá hủy bởi quân xâm lược Ả Rập vào khoảng năm 828 SCN, Gortyn vẫn là một địa danh khảo cổ và lịch sử quan trọng trong việc nghiên cứu về Crete cổ đại và nền văn minh Địa Trung Hải rộng lớn.
Địa điểm này đặc biệt nổi tiếng nhờ Bộ luật Gortyn, một bản khắc dài theo kiểu chữ "boustrophedon" (viết ngược chiều từng dòng như đường cày) trên một bức tường gần nhà hát Roman Odeon. Được viết bằng phương ngữ Dorian và có niên đại vào thế kỷ thứ 5 TCN, bộ luật này là ví dụ đầy đủ và cổ xưa nhất còn tồn tại của luật pháp Hy Lạp, đề cập đến các vấn đề như quyền sở hữu tài sản, thừa kế, hôn nhân và chế độ nô lệ.
Trong thời kỳ La Mã, Gortyn phát triển mạnh mẽ với nhiều công trình lớn như Dinh thự Praetorium (nơi làm việc của thống đốc La Mã), các nhà tắm, đấu trường, và đền thờ các vị thần như Apollo và các thần Ai Cập. Một nhà thờ lớn thời kỳ Kitô giáo đầu tiên, được xây dựng để tôn vinh Thánh Titus – giám mục đầu tiên của Crete – cũng vẫn còn tồn tại tại đây, phản ánh tầm quan trọng tiếp tục của thành phố vào cuối thời cổ đại.
Về mặt thần thoại, Gortyn gắn liền với câu chuyện của Europa và thần Zeus, người đã biến thành một con bò để đưa Europa đến Crete và sinh ra Minos, Rhadamanthys và Sarpedon dưới một cây dâu tằm thiêng liêng – mà theo truyền thuyết, vẫn còn tồn tại ở địa điểm này. Các đồng xu và tác phẩm điêu khắc tìm thấy tại đây thể hiện hình ảnh Europa, cho thấy tầm ảnh hưởng văn hóa sâu sắc của bà.
Các cuộc khai quật bắt đầu từ cuối thế kỷ 19 và vẫn đang tiếp tục, không ngừng đem lại những hiểu biết mới về lịch sử phong phú và đa dạng của Gortyn. Dù đã bị phá hủy bởi quân xâm lược Ả Rập vào khoảng năm 828 SCN, Gortyn vẫn là một địa danh khảo cổ và lịch sử quan trọng trong việc nghiên cứu về Crete cổ đại và nền văn minh Địa Trung Hải rộng lớn.
